Antioksidanlar Kanseri Önler Mi?
Laboratuvar çalışmaları ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, antioksidanların, serbest radikallerin kanser gelişimi ile ilişkilendirilen zararlarını önlediği gösterilmiştir. Antioksidanlar serbest radikalleri etkisiz hale getiriyor diyebiliriz; bununla birlikte, kanıt değeri yüksek olan bazı randomize kontrollü çalışmalar, antioksidanların kansere karşı etkili olduğunu desteklememektedir.
National Cancer Institute’da bugüne kadar, dünya çapında antioksidanların kanserin önlenmesi ile ilgili etkilerini araştıran birçok çalışmanın incelendiği bir rapor yayınlanmıştır.
Raporda, araştırmaların sonuçları belirtilmiş ve vitamin ve mineral takviyelerinin, ne kanseri önleme hususunda ne de başka hastalıklara karşı hiçbir faydasının ortaya konulamadığı belirtilmiştir. Ancak bunun nedeninin, araştırmaya tabi tutulan antioksidanların doğal şekilde meyve ve sebze tüketimi ile alınmaması olabileceği de belirtilmiştir.
Antioksidanlar Kansere Neden Olabilir Mi?
Son zamanlarda yapılan araştırmalar antioksidan ve kanser ilişkisi ile ilgili beklentileri karşılamayan sonuçlar ortaya koymaktadır. Bu araştırmaların sonuçları birbiriyle çelişmektedir. Fakat bazı araştırmalar kanser tedavisi sırasında antioksidan takviye alan kişilerin hastalıklarının seyrinin daha kötü olduğunu göstermektedir.
2014 yılında yapılan bir araştırmada, antioksidan takviyelerin kanser üzerindeki etkileri incelenmiştir. İnceleme neticesinde N-asetilsistein (NAC) ve E vitamini takviyelerinin farelerde akciğer kanserinde tümörün büyümesine neden olduğu görülmüştür.
Gene başka bir araştırmada, antioksidan takviyelerin melanom (bir çeşit cilt kanseri) üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırmada, N-asetilsistein (NAC) takviyesinin farelerde melanomun lenf nodu metastazlarını arttırdığı ancak primer tümör sayısı ve boyutu üzerinde hiçbir etkisi olmadığı gösterilmiştir.
Bu araştırmalarda antioksidanlar takviye şeklinde alınmıştır. Doğal yolla, sebzelerle, meyvelerle ve bitkilerin doğal halinde alınmayan bu antioksidanların, kansere yönelik olumsuz etkileri olduğu görülmektedir. Fakat bu araştırmalar, doğal yollarla alınan antioksidanlara dair olumlu veya olumsuz bir sonuç göstermemektedir.
Antioksidanlar ve serbest radikaller
Antioksidanlar sebzelerde ve meyvelerde doğal olarak bulunan ve hastalıkları önlediği öne sürülen maddelerdir. C ve E vitaminleri, beta karoten ve likopen gibi karotenoidler antioksidan özellikleri açısından güçlü maddelerdir.
Bu zamana kadar antioksidanların, hücreleri serbest radikallere karşı korudukları gerekçesiyle, yaşlanma, kronik hastalıklar ve kansere karşı koruyucu olduğu öne sürülmüştür.
Serbest radikaller gerçekten de hücrelere zarar verme potansiyeli olan reaktif kimyasallardır. Antioksidanlar ise gerçekten de potansiyel olarak zararlı olan serbest radikalleri etkisiz hale getirebilirler. Fakat ne yazık ki bu konu bu basit denklemle sınırlı değildir.
Kaynakça
Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health / Metastasis / Antioxidants accelerate lung cancer progression in mice / Antioxidants can increase melanoma metastasis in mice
